ΠΟΡΤΟΚΑΛΙ

ΠΟΡΤΟΚΑΛΙ

Η ελληνική μυθολογία λέει πως τα εσπεριδοειδή ήταν το δώρο που έκανε η Γαία, η γη, στο γάμο του μεγάλου θεού, του Δία, με την Ήρα. Αυτό το θεϊκό δώρο κρατήθηκε στους κήπους των Εσπερίδων, μακριά από τους ανθρώπους και φυλασσόταν από τον Λάδωνα, δράκος με 100 κεφάλια της χώρας των υπερβόρειων. Ο περίφημος κήπος βρίσκονταν στους Ηράκλειους Στύλους στο σημερινό Γιβραλτάρ. Ωστόσο γνωρίζουμε ότι για τους αρχαίους Έλληνες, τα εσπεριδοειδή (πορτοκάλια, λεμόνια κλπ) ήταν άγνωστοι καρποί οι οποίοι ήρθαν από την Εσπερία παραφθορά της Ισπανίας.Σύμφωνα με τον μύθο ο Ευρυσθέας ζήτησε από τον Ηρακλή να κλέψει αυτά τα χρυσά μήλα και να του τα παραδώσει . Πρόκειται για τον ενδέκατο άθλο του Ηρακλή.  Κατά τη διάρκεια αυτού του περιπετειώδους άθλου, ο Ηρακλής απελευθέρωσε τον Προμηθέα από τις αλυσίδες του σκοτώνοντας τον αετό που τον κατάτρωγε. Τελικά, κατά προτροπή των Νυμφών, αναζήτησε το Νηρέα και όταν αποφάσισε να ακολουθήσει τη συμβουλή του, έφτασε τελικά στην Υπερβορεία και βρήκε τον Άτλαντα να κρατάει στους ώμους του τον Κόσμο. Ακολουθώντας τη συμβουλή του Νηρέα, κατά μία εκδοχή, κράτησε για λίγο εκείνος το βάρος του κόσμου και ο Άτλαντας του έφερε τα μήλα αλλά δεν δέχτηκε να συνεχίσει την τιμωρία που του είχε επιβληθεί. Τότε ο Ηρακλής τον ξεγέλασε, πήρε τα μήλα και τα πήγε στον Ευρυσθέα, ο οποίος του τα έδωσε ως δώρο κι εκείνος με τη σειρά του τα πρόσφερε στην Αθηνά που τόσο τον είχε βοηθήσει. Η θεά τα δέχτηκε και τα επέστρεψε πίσω στις Εσπερίδες.

Το πορτοκάλι είναι το φρούτο που καρπίζει από το δέντρο πορτοκαλιά. Είναι το πιο γνωστό εσπεριδοειδές. Το σχήμα του είναι σφαιρικό ή ωοειδές, η φλούδα του παχιά ή λεπτή ανάλογα με την ποικιλία και η σάρκα του έχει χρώμα πορτοκαλί ή -στην ποικιλία σανγκουίνι- κόκκινο. Η εξωτερική επιφάνεια της φλούδας είναι σχετικά ανώμαλη και φέρει μικρά αδενώδη στίγματα που παράγουν αρωματικό αιθέριο έλαιο.

Η σάρκα του πορτοκαλιού χωρίζεται σε τμήματα που λέγονται σκελίδες ή φέτες. Κάθε φέτα περιβάλλεται από ινώδη ιστό λευκού χρώματος, που λέγεται ράκος. Στο εσωτερικό της κάθε φέτας υπάρχουν πολλά χωρίσματα, τα κύτταρα της σάρκας που είναι γεμάτα χυμό καθώς και μέχρι 3σπόρια, αλλά μπορεί να υπάρχουν και φέτες χωρίς καθόλου σπόρια.

Το πορτοκάλι έχει γλυκιά ή γλυκόξινη γεύση και είναι λιγότερο ή περισσότερο αρωματικό ανάλογα με την ποικιλία και την ποιότητα. Κάποια ελαφριά πικρή γεύση που παρατηρείται μερικές φορές οφείλεται σε ποσότητα αιθέριου ελαίου που έχει εισχωρήσει στη σάρκα. Το πορτοκάλι είναι πλούσιο σε βιταμίνη C. Περιέχει επίσης σάκχαρα, κάλιο, ασβέστιο, φώσφορο και βιταμίνη Α. Γενικότερα περιέχει πάνω από 170 ουσίες με εξέχουσες αντιοξειδωτικές επιδράσεις, προσφέροντας μέγιστη προστασία έναντι της υπέρμετρης παραγωγής των ελευθέρων ριζών, μορίων με ιδιαίτερα βλαπτική επίδραση στο κύτταρο. Το πορτοκάλι είναι πλούσια πηγή πηκτίνης, μιας διαλυτής φυτικής ίνας με εξέχουσες ιδιότητες στη μείωση των επιπέδων της χοληστερόλης. Μελέτες που δημοσιεύτηκαν κατά καιρούς σε κορυφαίες επιστημονικές εφημερίδες, έδειξαν πως η αυξημένη κατανάλωση πηκτίνης από εσπεριδοειδή, συμβάλλει στη μείωση της «'θηρογόνου' LDL-χοληστερόλης, τροποποιώντας έτσι θετικά τον αθηρωματικό δείκτη. Στον μεταβολισμό δε των λιποπρωτεινών, ενεπλέκεται και άλλο ένα διατροφικό στοιχείο του πορτοκαλιού, το μαγνήσιο, που μελέτες το φέρουν να κατέχει σημαντική αντι-αθηρογόνο δράση.